Odbierając informacje z otoczenia, Twoje dziecko korzysta ze wszystkich zmysłów. Jednak z czasem jeden ze zmysłów wykształca się bardziej. Powoduje to, że właśnie dzięki temu jednemu zmysłowi odbierane bodźce są lepiej przyswajane i zapamiętywane. Determinuje on więc styl uczenia się Twojego dziecka. Chcesz dowiedzieć się jak pomóc dziecku w nauce? Poznaj 4 główne style uczenia się.
Dlaczego tak się dzieje? Sposoby na naukę
Narządy zmysłów są połączone z mózgiem licznymi ścieżkami. Badania wykazały, że jeśli w miarę upływu czasu polegamy bardziej na jednym z nich, to pomiędzy nim a naszym mózgiem tworzy się więcej połączeń. Są one też bardziej rozbudowane. Dzięki temu, że liczba połączeń nerwowych się powiększa, dane narządy zmysłów działają lepiej. Dziecko chętniej korzysta z nich podczas nauki, co sprawia, że nauka jest efektywniejsza. Nie lekceważmy więc indywidualnych preferencji naszego dziecka — dzięki nim może ono uczyć się szybciej.
Istnieją cztery główne style uczenia się: wzrokowy, słuchowy, dotykowy i kinestetyczny. Co to oznacza w praktyce? Mówiąc krótko:
✅ wzrokowcy lepiej zapamiętują informacje, patrząc;
✅ słuchowcy słuchając i opowiadając,
✅ dotykowcy łączą zdobywane informacje ze zmysłem dotyku i emocjami,
✅ kinestetycy natomiast angażują się aktywnie w proces uczenia się poprzez stymulację, eksperymenty, odgrywanie ról i ruch.
Jak określić styl uczenia się naszego dziecka i jak dobrać odpowiednie metody uczenia? Oto kilka ciekawostek dotyczących zmysłów i umiejętności z nimi związanych.
Jakie są style uczenia się u dzieci i dorosłych?
Chociaż każde dziecko jest inne, to dzieci preferujące ten sam styl uczenia się, wykazują często wiele cech wspólnych. Identyfikacja stylu pozwala na znalezienie najlepszej metody nauki. A więc, jak się uczyć w przypadku każdego stylu?
WZROKOWIEC
Jest wrażliwy na elementy wizualne otoczenia — kolory, kształty. Ma potrzebę przebywania w ładnym środowisku. Zwraca uwagę na wygląd zewnętrzny swój i innych ludzi. Łatwo się dekoncentruje, jeśli w jego otoczeniu panuje nieład. Dobrze zapamiętuje twarze.
Kiedy mówi, to opisuje kształt, wygląd, wielkość rzeczy, inną osobę lub miejsce, w którym się znajduje lub które widział. Mówi szybko, utrzymując z rozmówcą kontakt wzrokowy. Używa często słów takich jak: widzieć, patrzeć, spójrz, popatrz, wyobrażać, pokaż, obraz, wygląd, obserwować, horyzont, mglisty, kolor.
✅ „Widzę teraz jak to wykonać”.
✅ „To wygląda mało przejrzyście”.
✅ „Wyglądasz na zmęczoną”.
✅ „To wygląda bardzo interesująco”.
Jego styl uczenia się to zapamiętywanie tego, co zobaczy w postaci materiałów graficznych, tekstów, zdjęć, filmów, programów komputerowych, prezentacji, wykresów.
Wszystko, co zostało wydrukowane i narysowane, zostaje automatycznie przyswojone, przetworzone i zapamiętane. Nie przeszkadza mu podczas nauki muzyka, czy odgłosy rozmów, ale wizualna dezorganizacja. Nieład i niepasujące do siebie szczegóły wyglądu otoczenia bądź osoby skutecznie wytrącą go z równowagi i nie pozwolą się skoncentrować, dopóki niedoskonałość nie zostanie poprawiona.
SŁUCHOWIEC
Jest elokwentny. W kontakcie z inną osobą zwraca uwagę na jej imię, nazwisko, dźwięk głosu, sposób mówienia i oczywiście to, co mówi. Przedłużony kontakt wzrokowy jest dla niego rozpraszający. Potrzebuje nieustannych bodźców słuchowych. Jeśli przez dłuższy czas przebywa w ciszy — sam wytwarza dźwięki (nuci, śpiewa, gwiżdże, mówi do siebie).
Mówi dużo i rytmicznie. Ma przyjemny głos. Manipuluje tembrem głosu w trakcie mówienia. Zwykle opisuje dźwięki, głosy, muzykę, efekty dźwiękowe, hałas w otoczeniu. Bardzo szczegółowo opowiada o tym, co mówią inni. Używa słów: cichy, głośny, brzmieć, słuchać, głos, odgłosy, dźwięk, hałaśliwy, rozmawiać, harmonia, słyszeć itp.
✅ „Ten pomysł brzmi interesująco”.
✅ „Słuchaj.”
✅ „Jak ci się z nim rozmawiało?”
✅ „Był za duży hałas”.
Jego styl uczenia się opiera się na dźwiękach. Łatwo uczy się języków obcych. Pamięta to, co w trakcie nauki usłyszy, lub sam opowie. Najchętniej uczy się w grupie bądź z drugą osobą, poprzez zadawanie pytań i odpowiedzi na nie. W trakcie nauki potrzebuje ciszy. Muzyka bądź jakiś hałas rozprasza go.
DOTYKOWIEC (czuciowiec)
Posiada wysoką wrażliwość na doznania fizyczne oraz uczucia własne i innych. Zwraca uwagę na komunikację pozawerbalną: wyraz twarzy, język ciała, tembr głosu. Silniej odbiera emocje innych niż wypowiadane przez nich słowa.
Podczas rozmowy utrzymuje kontakt wzrokowy z rozmówcą, by odczytać wyraz jego twarzy. Często gestykuluje, zachowuje się bardzo ekspresyjnie. Wyraża się poprzez ruch rąk i komunikację niewerbalną. Opisuje swoje samopoczucie, doznania fizyczne i emocje. Używa słów takich, jak: czuć, zimno, ciepło, twardy, miękki, świeży, pachnący, cierpieć, cieszyć się, bać się, mieć wrażenie, lubić itd.
✅ „Czujesz to?”
✅ „Lubisz to uczucie?”
✅ „Gładko sobie z tym poradzimy”.
✅ „Czuję, co masz na myśli”.
Jego styl uczenia się polega na zapamiętywaniu treści działających na emocje. Jeśli coś zanotuje, naszkicuje bądź narysuje, lepiej to przyswoi. Koncentruje się na zadaniach umysłowych, gdy trzyma coś w dłoniach, szkicuje, używa klawiatury komputera, bawi się włosami, przedmiotami. Często jednak nie potrafi odciąć się od negatywizmu i uczuć innych. Nie pozwala mu to skupić się na zadaniu i całkowicie dekoncentruje.
KINESTETYK
Potrzebuje dużo przestrzeni, gdyż lubi dużo i często się poruszać. Siedząc na krześle, zwykle kołysze się lub porusza nogami. Lubi zmieniać miejsce, podróżować. Jest wyczulony na ruch i działanie w otoczeniu. Zorientowany na cel i pragmatyczny.
Mówi niewiele i lakonicznie, za to często gestykuluje. Szybko przechodzi “do konkretów”. Używa słów opisujących działanie: robić, jechać, załatwiać, organizować, ruszać się, piąć się w górę, posuwać się do przodu, najlepszy, szybko.
✅ „Weźmy sprawy w swoje ręce”.
✅ „Trzeba stąpać twardo po ziemi”.
✅ „Czy chwytasz, w czym rzecz?”
✅ „Trzymam rękę na pulsie.”
Jego styl uczenia się to zapamiętywanie nowych treści poprzez zaangażowanie w aktywność ruchową. Najlepiej, gdy towarzyszy temu współzawodnictwo. Lubi dotykać przedmiotów, manipulować nimi. W czasie nauki wskazane jest, by robił częste przerwy i wykorzystywał je na ćwiczenia fizyczne lub przemieszczanie się.
Pomimo iż sami potrzebują ruchu, by się uczyć, ruch innych rozprasza ich i dekoncentruje.
Jak się uczyć?
Gdy już zidentyfikujemy preferencje swojego dziecka i styl uczenia się, możemy dobrać odpowiednie metody i materiały, które pomogą mu w osiągnięciu celu. Wiadomo, że nie zawsze jest to możliwe. Jednak możemy dziecku pomóc, przekształcając dostępne pomoce naukowe na bardziej przystępne. Jak się uczyć w zgodzie z własnym stylem? Na przykład, materiały drukowane, które są idealne dla wzrokowców, słuchowcy mogą czytać na głos, dotykowcy przepisać lub na bieżąco robić notatki (dobrą formą będą mapy myśli, które wiążą pojęcia i fakty z osobistymi odczuciami, skojarzeniami, emocjami), a kinestetycy odtwarzać słowa lub wizualizować akcję.
Wszystko zależy od kreatywności naszej i naszych dzieci oraz dobrej woli. Ważną rolę odgrywa również pozytywna motywacja oraz dostosowanie otoczenia, w jakim uczy się nasze dziecko do wymogów. Warto również poćwiczyć z dzieckiem pamięć, przecież to ona pozwoli mu zmagazynować nowe informacje i odtworzyć wiedzę we właściwym momencie. W taki sposób możemy ułatwić naukę naszym pociechom i pomóc im bez trudu opanować nowy materiał.
Jeśli potrzebujesz wsparcia i pomocy w nauce czytania czy pisania dla swojego dziecka, zachęcam Cię do sprawdzenia moich kursów video i programów mentoringowych.
